ဆိကတီၢ် တၢ်ကစီၣ်အတမ့ၢ်တတီတဖၣ်

ဖဲခၠါလ်စံၣ်မံၣ်ယိၣ် (၁၇၅၉-၁၈၃၆) ကဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ် လၢဟိလ့ၣ်ထရၠာစးံနထံၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢစ့တရၠာစးံး့ှှ်‚ ကီၢ်အဲကလံးန့ၣ် အ၀ဲကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ တၢ်လၢ အါနံၣ်အါလါန့ၣ်လီၤႉ ဒ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် အဲၣ်ဒိးဒၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်သဃဲၤအါန့ၢ်ဒံး တၢ်ကဃုထၢ စ့ၣ်မံၣ်ယိၣ်‚ အဃိ အ၀ဲသ့ၣ် စးထီၣ်ရၠာစးၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်အတမ့ၢ်တတီလၢ အ၀ဲအဂ့ၢ်ဒီး သမၢကွံာ်အ၀ဲအတၢ်ခ့တၢ်ပှၤအတၢ်မၤ‚ တုၤဒၣ်လဲာ် လၢတၢ်ကတီၢ်အါကတီၢ် အ၀ဲဘၣ်တၢ်ကးတံာ်ဃာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် စ့ၣ်မံၣ်ယိၣ် န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အဆၢမိၣ်န့ၢ်တၢ်မၤပှဲၤအီၤဒီး သးစီဆှံအဃိ ဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲ ဒ်သိးကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်သီၣ်၀ံသဲကလၤအံၤ လၢတၢ်ဒုး အိၣ်ထီၣ် တၢ်အိၣ်မူအတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတနီၤ ဒ်သိးကမူထွဲမၤထွဲအီၤန့ၣ်လီၤႉ လၢအကျါတမံၤမ့ၢ်အသုတနာ် တၢ်ကစီၣ်အတမ့ၢ်တတီတဖၣ်နီတစု‚ မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်တဖၣ်အံၤ မ့မ့ၢ်၀ဲတီ၀ဲအလၢအပှဲၤဒီး အဂၤတမံၤမ့ၢ်‚ ‘‘ထီဘိနာ်လၢ‚ ဖဲပှၤအဂၤတကပၤ မ့ၢ်နၢ်ဟူတၢ်အံၤ သၢပျၢၤ‚ ကစိာ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢ ကျဲလၢအလီၤဆီတမံၤလၢ တၢ် ကကဲထီၣ် တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်န့ၣ်လီၤ’’ႉ
လၢတၢ်မၤတၢ်ဒ်သိးအံၤအပူၤ‚ စ့ၣ်မံၣ်ယိၣ် ပိာ်ထွဲ၀ဲကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ် တၢ်သီ တဖၣ်လၢ…

တၢ်တဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢတၢ်ဖီၣ်ညၣ်ဘၣ်

ခီရၠာစးံၣ်ထံဘူမ် လၢအမူတ့ၢ်လၢ ပှၤဘၣ်တၢ်မၤသံဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤအကျါတဂၤ‚ သ့ၣ်ညါတၢ် အကါဒိၣ်လၢ တၢ်ကပျၢ်တၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢအ၀ဲအလံာ် "Tမၠာစ ်သမ အ့န ူသမိ"‚ န့ၣ် စံး၀ဲလၢ တၢ်လၢအဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ပျၢ်ကွံာ်တၢ်ဒဲးဘးဒီး တၢ် တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤဆူ ပီၣ်လဲၣ်ယိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤႉ ‘‘ဖဲပအၢၣ်လီၤပတၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကွံာ်ဖျိးကွံာ်ပတၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် ဆူပီၣ်လဲၣ်အခံဒးလီၤစိၤလီၤထီလီၤႉ ယနာ်ယဲ လၢကစၢ်ယွၤပာ်လီၤတၢ်ပနီၣ်တခါလၢ ‘တၢ်တဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ တၢ်ကဖီၣ်ညၣ် ဘၣ်’’လီၤႉ
အ၀ဲနဲၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ အကါဒိၣ်တမံၤလၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ် ယ့ၣ့်ှှူးတဖၣ်န့ၣ် တဘျီဘျီ လီၤတူာ်လီၤကာ် တၢ်နာ်န့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤပျၢ်ကွံာ်တၢ်လၢ ပမၤကမၣ်ဘၣ်၀ဲတဖၣ်‚ ပဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကွံာ်ပှၤ အလၢအပှဲၤန့ၣ်လီၤႉ အလီၢ်တအိၣ်လၢ ပကဘၣ်ခူၣ်ထုးထီၣ်က့ၤတၢ်မၤလၢ အမၤမဲာ်ဆှးပှၤတဖၣ် ဒီးကလိာ်လူက့ၤတၢ် တမံၤမံၤလၢ ပတၢ်ကလၢၢ်ဘၣ်တၢ်အပူၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ အါန့ၢ်အန့ၣ်‚ ပကဘၣ်တူၢ်လိာ် အ၀ဲအဘျုးအဖှိၣ်ဒီး တၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်‚ ပိာ်ထီၣ်အခံလၢတၢ်သဘ@အပူၤန့ၣ်လီၤႉ
ပကထံၣ်ဘၣ်တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ‘တၢ်တဟ့ၣ်တၢ်ပျဲ လၢတၢ်ကဖီၣ်ညၣ်ဘၣ်’ အံၤ လၢထါစံးထီၣ်ပ့တၢၤ ၁၃၀ အပူၤန့ၣ်လီၤႉ ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပ့တၢၤ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢယွၤမ့ၢ်၀ဲကစၢ်လၢအတီ၀ဲတဂၤလီၤႉ အ၀ဲပျၢ်ကွံာ်တၢ်ဒဲးဘးလၢ…

နာ်န့ၢ်ယွၤဖဲတၢ်သူၣ်အုးသးအုးအဆၢကတီၢ်တဖၣ်

ပါပၢ်ကၠီ သ့ၣ်ညါလၢ အအိၣ်ဒီး ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါနးနးကလဲာ်ဒီး အ၀ဲဒီးအမါခဲရၠာစးၢၢ် ကလၢၢ် ဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤကိးအ၀ဲသ့ၣ်‚ ဒ်သိးကနီၤဟ့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ် အတၢ်ဆိးက့ အတၢ်လဲၤလၢ အ့ၣ်ထၢၣ်နဲး (ပှာ်ဘျးစဲ) န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်နာ်၀ဲလၢ ယွၤကစူးကါအ၀ဲသ့ၣ် ဒ်အတၢ်မၢဖိ ခီဖျိနီၢ်ခိအတၢ်ဂံၢ်ဘါစၢ်ဒီး အ၀ဲဆှၢထီၣ်တၢ်အကတီၢ်တဖၣ်လၢ အသူၣ်ခုသးခုဒီး တၢ်အကတီၢ်လၢ အသူၣ်အုးသးအုးဒီး တၢ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်လၢ (၂) နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ
ဖဲခဲရၠာစးၢၢ်ကွဲးဖျါထီၣ်လၢ ‘‘အ၀ၤ လဲၤတုၤဆူ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှâးလၢ အယူာ်ထီၣ်အစု’’န့ၣ် ပှၤအဂၤလၢအကယၤတဖၣ်အကယၤ စံးဘျုးဆၢက့ၤခဲရၠာစးၢၢ် လၢအအိၣ်ဒီး ပာ်ဖျါ ထီၣ်အသး ဖျိဖျိဖျါဖျါန့ၣ်လီၤႉ လၢအကျါ ပှၤတဂၤစံးလၢ ‘‘နၢ်ဟူဘၣ် တၢ်သံတၢ်ပှၢ်လၢခရၠာစးံာ်ဖိတဂၤ အတၢ်ထံၣ်အဖီခိၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်လီၤႉ ပ၀ဲကိးဂၤစ့ၢ်ကီး တနံၤပကဘၣ်သံကိးဂၤ’’ အဃိန့ၣ်လီၤႉ ပှၤအဂၤတဂၤတခီ စံး ‘‘အ၀ဲတသ့ၣ်ညါ လိာ်သးဒီး ခဲရၠာစးၢၢ်အဒီမိ၀ၤခံဂၤလၢ နီၢ်ခိနီၢ်ခီအဃိ‚ ဘၣ်ဆၣ်တၢ်အုၣ်သးလၢအ၀ဲသ့ၣ် အတၢ်နာ်န့ၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤထဲလဲၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲတသ့၀ဲဘၣ်လီၤႉ
ဖဲလၢတဘျီဘျီ ပါပၢ်ကၠီ အံၤ…

အ၀ဲဆီတလဲယတၢ်အိၣ်မူ

ဖဲကၠီလၢအအိးထီၣ် ပိၣ်မုၣ်လၢအတဂ့ၤအဟံၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ၀့ၢ်လိဒိၣ် န့ၣ် ဘၣ်တၢ် ဆှၢအီၤဆူဃိာ်န့ၣ် အ၀ဲနာ်ကမၣ်လၢ‚ အ၀ဲမ့ၢ်ပှၤလၢအဂ့ၤတဂၤလီၤႉ ဖဲအကတီၢ်အ၀ဲန့ၣ်‚ အ၀ဲဆၢတဲာ်လၢ ကထီၣ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံလၢ ဃိာ်ပူၤ‚ ဒ်သိးကဒိးန့ၢ် ကိၣ်ဒီးခီဖံၣ်အဂီၢ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ အ၀ဲဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး ပှၤဃိာ်ဖိတဖၣ်လၢ တဒၢးဃီဒီးအီၤလၢ အဖျါသူၣ်ခုသးခုတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲစးထီၣ် ဟီၣ် ဖဲတၢ်သး၀ံၣ် အဆိကတၢၢ်တယုၢ် ဘၣ်တၢ်သး၀ံၣ်ထီၣ်ဒီး လၢခံအ၀ဲတူၢ်လိာ်ဒီးဟံးန့ၢ် လံာ်စီဆှံတဘ့ၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤ န့ၣ်လီၤႉ
စးထီၣ်လၢတၢ်ဖး ၀ံယဃ့စက့လး လၢ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ ဆီတလဲကွံာ်အီၤ‚ မၤဘၣ်ဒိအီၤ ‘ဒ်လီၤဖျးအီၤအသိး’ န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲ ဖးဘၣ်လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ ‘ဒီးတုၤလၢ ပှၤတတီတလိၤ ဘၣ်ဃၣ်ကွံာ်အသးလၢ အတၢ်တတီတလိၤဘၣ်လၢ အမၤ၀ဲ‚ ဒီးမၤတၢ်စံၣ်ညီၣ်ဒီး တၢ်တီတၢ်လိၤဒီးအသးကမူ၀ဲလီၤ’’ (ယဃ့ ၁၈း၂၇-၂၈) ႉ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ မူထီၣ်လၢအ၀ဲအပူၤဒီး အ၀ဲသ့ၣ်ညါလၢ ‘ယတမ့ၢ်ဘၣ် ပှၤလၢအဂ့ၤႉ ယမ့ၢ်ပှၤတတီတလိၤဒီး အလီၢ်အိၣ်လၢ ယကဘၣ်ဆီတလဲ ယတၢ်အိၣ် မူလီၤ’ႉ ဖဲအဃ့ထုကဖၣ် ဃုာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်‚…

ဂံၢ်ဘါလၢတၢ်လဲၤကျဲအဂီၢ်

ဖဲတၢ်ကိၢ်ခါကတီၢ်တဘျီ‚ ယကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ယဲ တၢ်မၤတခါလၢ အကဲထီၣ်၀ဲတသ့‚ လၢအမ့ၢ် တၢ်ကွဲးလီၤတၢ်တိာ်ကျဲၤဖးဒိၣ်တမံၤဃုာ်ဒီး တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကဘၣ်မၤ ၀ံၤအီၤန့ၣ် အဆၢကတီၢ်ဘူးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤႉ ယကစၢ်ဒၣ်ယဲ ယဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ ကဒိးန့ၢ် လံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်လၢ ယကကွဲးလီၤအဂီၢ် တနံၤဘၣ်တနံၤ ယစူးကါတၢ်ဆၢကတီၢ်အါမး ဒီး ယကလၢၢ်ဘၣ် ယသူၣ်လီၤဘှံးသးလီၤတီၤဒီး သးဟးဂီၤဒီး ယသးအိၣ်လၢယအဲၣ်ဒိး မၤကတၢၢ်ကွံာ်ဒၣ်လဲာ်တၢ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ ယတံၤသကိး ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဂၤ သံကွၢ် ယၤလၢ‚ ‘မ့ၢ်နကလၢၢ်ဘၣ် နအိၣ်ပှဲၤဂံၢ်ပှဲၤဘါလၢခံကတၢၢ်တဘျီန့ၣ် ဆံးယံာ်လဲၣ်ႉ ကမ့ၢ်နလိၣ်ဘၣ် တၢ်ကပျဲအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါ နနီၢ်ကစၢ်ဒီး အီၣ်တၢ်ဘဲဘဲ’’ န့ၣ်လီၤႉ
တဘျီဃီ ယသ့ၣ်ညါလၢ အ၀ဲတဲတၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အဘၣ်၀ဲလီၤႉ အ၀ဲ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤလၢ ၀ံအ့ၤလံယၤ ဒီးတၢ်ကစီၣ်လၢ အလီၤပျံၤလၢ အ၀ဲဒိးန့ၢ်၀ဲလၢ နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလးလီၤ (၁ စီၤ ၁၉း၂) ႉ ဖဲလၢယတၢ်ကွဲးထီၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ အံၤ တနးထဲသိး ၀ံအံၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲ၀ံၤအ့ၤလံယၤ မၤနၢၤ ၀ံအဘျၣ်…

ဆၢထၢၣ် ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤ

လၢထံကီၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ် အိၣ်ဆိး၀ဲ‚ အဲးဒ်ရၠာစးံၣ်ယၣ် ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ တူၢ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနး မ့ၢ်လၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအဃိန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ လၢတၢ်အကတီၢ်အံၤဒၣ်လဲာ်‚ အ၀ဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ခရၠာစးံာ်အတၢ်အဲၣ်လီၤႉ ဆၢထၢၣ်လၢတၢ်ဘါသရၠာစးိာ် အကရၠာစးၢၢ်ပူၤ‚ လၢအဘၣ်တၢ်စူးကါအီၤလၢ ပှၤအၢဖိတဖၣ် အတၢ်သိၣ်လိတၢ်ခးကျိ‚ အ၀ဲတဲဖျါထီၣ် ‘‘တနံၤအံၤ မ့ၢ်နံၤလၢတၢ်ပျၤထီ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး (နံၤလီၤဆီမုၢ်ယဲၢ်နံၤ) လီၤႉ ပသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး ဘၣ်ဒိးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢ သ့ၣ်ထူၣ်အလိၤလီၤ’’ႉ ဒီးအ၀ဲစံးကဒီးလၢ‚ ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်တၢ်အံၤ‚ မ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ တၢ်တဖၣ် လၢအအိၣ်ဖဲန့ၣ် နၢ်ပၢၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ မ့မ့ၢ်အ၀ဲအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဃုထၢလၢကအိၣ် ဆၢထၢၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤ‚ ‘‘ပကအိၣ်ဒံးဖဲ တၢ်လီၢ်အံၤ‚ ပကဆၢထၢၣ်ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလီၤႉ’’
ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ တၢ်တဖၣ်အံၤ‚ ပိာ်ထွဲထီၣ် တၢ်အဒိလၢပိာ်မုၣ်တဖၣ်‚ လၢအဆၢထၢၣ်ဒီး ကွၢ်သကွ့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအတၢ်သံလၢ သ့ၣ်ဖျၢၣ်ထူၣ်စုညါလိၤ (မၢ်ကူး ၁၅း၄၀) န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ် လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီးနီၢ်မၤရၠာစးံမၤကဒါလ့ၣ်‚ နီၢ်မၤရၠာစးံ လၢအမ့ၢ်စီၤယၤကိာ်ဒီး စီၤယိၤသးအမိၢ်‚ ဒီးနီၢ်စၤလိၣ်‚ မ့ၢ်ပှၤလၢအဒူအဃိၤတဖၣ် လၢအအိၣ်ဆၢထၢၣ်‚ လၢတံၤသကိး‚ ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်အဂီၢ် လၢပှၤဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢတၢ် ဒီးစံၣ်ညီၣ်တၢ်အဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤႉ…

ဒ့ၣ်ကမၢ်ဘၣ်တၢ်လိးတူၢ်လံ

ဖဲအသကူးလီၤအပျိၢ်လၢ လၣ်ကီးစ်တၢ်ဆါဟံၣ်အလီၢ်မံခး၀ံၤ‚ ပှၤနဲၣ်ကၠံရၠာစးံယါဖိလၢ အမ့ၢ် ပှၤပနံာ်ကၤတၢ် စံလ် သံကွၢ်၀ဲ ‘‘မ့ၢ်နဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်’’ န့ၣ်လီၤႉ သးစၢ်လၢ အခီၣ်ကၢ်တဂၤစံးဆၢက့ၤ ‘‘ပှၤတဂၤဂၤခးယၤလၢ ကျိလီၤ’’ႉ ဖဲလၢပှၤလၢအဘၣ်ဒိအံၤ မ့ၢ်ဘျါ၀ဲဒီးက့ၤဆူဟံၣ်သ့ဒၣ်ကယၢာ်‚ ခီဖျိ တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ အအိၣ်လၢပဒိၣ်ပပှၢ် တၢ်ဆါဟံၣ်အဃိ‚ အ၀ဲက့ၤဆူဟံၣ်တသ့ မ့ၢ်လၢဟ့ၣ်ဒ့ၣ်ကမၢ်တန့ၢ်ဒံးအဃိန့ၣ်လီၤႉ ဖဲအထံၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤတဂၤလၢအမၤတၢ်လၢတၢ်ရၠာစး့လိာ်မုာ်လိာ်၀ံၤ‚ စံလ် လၢတၢ်ခူသူၣ်အပူၤ လိးတူာ်က့ၤ သးစၢ်အံၤအဒ့ၣ်ကမၢ် ခီဖျိတၢ်မၤဂ့ၤမၤစၢၤ စ့ပာ်ကီၤ‚ လၢအ၀ဲမၤဘူၣ် တ့ၢ်၀ဲလၢ ကျဲတဘိလၢတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် ဒ်အ၀ဲအတၢ်မ့ၢ် ခရၠာစးံာ်ဖိအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ်လီၤႉ လၢကျဲအဂၤတဘိ‚ အ၀ဲမုၢ်လၢ်လၢ ပှၤလၢအဒိးန့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်အံၤ‚ မုၢ်တနံၤ ကမ့ၢ်ပှၤလၢ အသ့မၤစၢၤက့ၤ ပှၤဂုၤပှၤဂၤ စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤႉ
တၢ်တိာ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်လၢ အဟဲလၢယွၤလၢ အသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် တၢ်ပုာ်ထီၣ်ယွၤလီၤလၢ လံာ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ်အပူၤလီၤႉ အဒိ - ဖဲစီၤမိၤဒီးသိၣ်သီ ပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးဖိ တဖၣ်လၢ ကဘၣ်မူတၢ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်လၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်န့ၣ် စံးဘၣ် အ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကဟ့ၣ်ကဒါက့ၤတၢ်ဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်လၢအဆိ (၅မိၤ…

တၢ်အၢၣ်လီၤလၢပျၢၤလၢကစၢၤ

ဖဲ ၁၉၇၉ နံၣ်‚ ဒီးကထၢၣ်က့ဘရၠာစးၢၣ်ဘးစ်က့ ဒီးအက့ှူၢ်ဖိ ဃုထံၣ်န့ၢ်‚ စ့အလံာ်ထူ ခံက့တူၢ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဘျၢလီၤဃာ်လၢ ၀့ၢ်ယ့ှူၤ့ှှလ့ၣ် ၀့ၢ်လီၢ်လံၤအချၢန့ၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်ဃုထံလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ခံဆံယဲၢ်နံၣ် ဖဲ ၂၀၀၄ နံၣ် ၀ံၤအလီၢ်ခံ‚ ပှၤကူၣ်သ့တဖၣ် ပာ်ဂၢၢ်လၢ လံာ်ထူတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်လံာ်စီဆှံအသးပှၢ်ကတၢၢ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဘျၢ လီၤလၢ ချႉခႉန ၆၀၀ န့ၣ်လီၤႉ တၢ်လၢယဃုထံၣ်န့ၢ် လီၤလီၤဆီဆီလၢ လံာ်ထူအံၤအပူၤ‚ ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤလုၢ်တၢ် အဒိၣ်အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ကစၢ်ယွၤသးအိၣ်ကတိၤလီၤ၀ဲဆူ အပှၤဂီၢ်မုၢ်‚ ‘‘မ်ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤနၤ‚ ဒီးကွၢ်က့ၤနၤတက့ၢ်ႉ မ်ယွၤဒုးကပီၤထီၣ်နၤလၢအမဲာ်‚ ဒီးဒုးဘၣ်နၤလၢအဘျုး အဖှိၣ်တက့ၢ်’’ (၄ မိၤ ၆း၂၄-၂၅) န့ၣ်လီၤႉ
လၢတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤပျၢ်တၢ်အပူၤ‚ ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် စီၤအၤဟရၠာစးိၣ် ဒီး အဖိခွါတဖၣ် (ခီဖျိ စီၤမိၤဒီး) လၢကဆိၣ်ဂ့ၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အခၢၣ်စးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤႉ ခိၣ်နၢ်တဖၣ်‚ ကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်တဖၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤပာ်လီၤတ့ၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ အ၀ဲသ့ၣ်ကဆိၣ်ဂ့ၤလီၤတၢ်ဆူ…

တၢ်နဲၣ်ဖျါထီၣ်ယွၤအဘျုး

ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်သးအုးလၢ တယံာ်ဒံးဘၣ်တဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ထံၣ် လၢ ‘‘ဖဲတၢ်အကတီၢ်လၢ ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်တၢ်သူၣ်အုးသးအုး မ့တမ့ၢ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်အခါ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်၀ဲ လၢတၢ်ကနဲၣ်ဖျါထီၣ်ယွၤအဘျုး မ့တမ့ၢ်တၢ်ကမၤကၣ်က့ၤတၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး’’ န့ၣ်လီၤႉ ‘‘မ့မ့ၢ်ယၤ‚ ယဃုထၢယဲလၢတၢ်ကနဲၣ်ဖျါထီၣ် ယွၤအဘျုးလီၤ’’ႉ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ် အံးရၠာစးံးဖံးကၠၢၣ်ရၠာစးၢၣ် အမါသံကွၢ်သတူၢ်ကလာ် လၢ သိလ့ၣ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢ ပှၤမၤသံမ့ၣ်အူဖိတဂၤဟဲက့ၤဆူဟံၣ် လၢ အတၢ်မံခ့မံသပ့ၤအဃိလီၤႉ ဖဲပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢသဲစး အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါလၢ မ့ၢ်ကမၤ တၢ်မူးတၢ်ရၠာစးၢ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဒီး သရၠာစးၣ်အံးရၠာစးံး ဃုထၢ တၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်လၢ အ၀ဲညီနုၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ဆူတၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤ ပ၀ဲမ့ၢ်ဂ့ၤ‚ ပှၤလၢ အမၤသံမ့ၣ်အူမ့ၢ်ဂ့ၤ‚ လၢခံကဲထီၣ်တံၤသကိးတဖၣ်လီၤႉ
သရၠာစးၣ်အံးရၠာစးံး အိၣ်မူ၀ဲ ဒ်အဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် လၢ အဟဲလၢ ယွၤအအိၣ်လၢ ယွၤလၢအပျၢ်ကွံာ်အတၢ်ဒဲးဘးကိးမံၤန့ၣ်လီၤႉ ခီဖျိ အ၀ဲ အတၢ်အိၣ်မူဟူးဂဲၤအဃိ‚ မ့ၢ်တၢ်လၢအမၤဖျါထီၣ် ၀ံမံကၤအတၢ်ကစီၣ်လၢ တၢ် စံးထီၣ်ပ့တၢၤယွၤလၢ တၢ်ဒိးဘၣ်တၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘး‚ ဖဲပမၤကမၣ်ဘၣ် တၢ်ကတီၢ် (မံ ၇း၁၈) န့ၣ်လီၤႉ ၀ံမံကၤ စူးကါတၢ်ကတိၤလၢ…

ယွၤလၢအအိၣ်ဒီးပှၤ

‘‘ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဒီးယၤ‚ ခရၠာစးံာ်လၢယမဲာ်ညါ‚ ခရၠာစးံာ်လၢယလီၢ်ခံ‚ ခရၠာစးံာ်လၢယပူၤ‚ ခရၠာစးံာ်လၢယဖီလာ်‚ ခရၠာစးံာ်လၢယဖီခိၣ်‚ ခရၠာစးံာ်လၢယထွဲ‚ ခရၠာစးံာ်လၢယစ့ၣ်ႉႉႉ’’

ထါသး၀ံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ လၢအဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤ လၢအပူၤကွံာ်နံၣ်ကယၤယဲၢ် အတီၢ်ပူၤ‚ လၢပှၤစဲးလ်တံးခရၠာစးံာ်ဖိ ပှၤစီဆှံဖဲးထရၠာစးံးအံၤ သီၣ်ကဒါက့ၤလၢ ယသးပူၤ ဖဲယဖးလံာ်မးသဲအတၢ်ကွဲး ဘၣ်ဃးကစၢ်ယ့ၣ်။းအတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်အဂ့ၢ်အခါန့ၣ်လီၤႉ ထါဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ မၤအသးဒ် တၢ်ဖိးဟုဃာ်လၢအလၢၤ ဒီးဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤ လၢယတအိၣ်ထဲတဂၤဧိၤနီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
လံာ်မးသဲ တဲဘၣ်ပှၤ လၢယွၤလၢအအိၣ်၀ဲဆိး၀ဲ လၢအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အကျါတဂၤအံၤ မ့ၢ်ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ် အတၢ်သးကံၢ်န့ၣ်လီၤႉ စီၤမးသဲကိးထီၣ် ၀ံယ့ှှါယၤ အတၢ်စံးပာ် လၢဖိသၣ်တဂၤကဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ လၢဧံးမၤနူၤအ့လး‚ အခီပညီမ့ၢ်၀ဲ ‘‘ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤ’’ (ယ့ှှါ ၇း၁၄) လီၤႉ တၢ်စံးပာ်အံၤ ဘၣ်တၢ်မၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် လၢခံကတၢၢ်လၢယ့ၣ်။း‚ ကစၢ်လၢအအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် လၢသးစီဆှံအစိအကမီၤ ဒ်သိးကကဲထီၣ် ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤ မ့ၢ်တၢ်သးကံၢ်အဃိ‚ စီၤမးသဲ အိးထီၣ်ဒီးမၤကတၢၢ်၀ဲ အလံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လၢအီၤ န့ၣ်လီၤႉ လံာ်အကတၢၢ်မ့ၢ်၀ဲ ယ့ၣ်။းအတၢ်ကတိၤဆူအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ‘‘ဒီးကွၢ်ကွၢ်‚ ယအိၣ်ဒီးသုကိးမုၢ်နံၤမုၢ်နၤဒဲး တုၤတၢ်အစိၤကတၢၢ်လီၤ’’ (မး ၂၈း၂၀) ႉ…